Σκέφτεστε να αλλάξετε διακόσμηση στο σπίτι; Από το πιο μικρό, ή μέχρι και το πιο ριζικό; Είναι η ανακαίνιση στα σχέδιά σας; Φοβάστε μήπως τελικά το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που φανταστήκατε; Αυτός ο φόβος μπορεί να απαλειφθεί, αν προσέξουμε κάποια μικρά ή μεγάλα σημεία στην όλη διαδικασία. Κάποια σημεία που συνήθως είναι ύποπτα στο να μας οδηγήσουν σε πιθανά λάθη. Ας δούμε μαζί κάποια βήματα που μπορούν να μας κάνουν να νοιώσουμε μεγαλύτερη ασφάλεια και να μας εξασφαλίσουν ένα ακόμη καλύτερο αποτέλεσμα από τις πιο μικρές έως και τις πιο μεγάλες αλλαγές που θέλουμε να κάνουμε στον χώρο μας.
1. Το μέγεθος μετράει
Η αλήθεια είναι πως αυτή η φράση έχει πολλές εκδοχές χρήσης, αλλά στη διακόσμηση δεν είναι απλά το μέγεθος που μετράει. Σαφώς, ένας μεγάλος αναπαυτικός καναπές που δείχνει υπέροχος σε ένα ευρύχωρο σαλόνι, θα μπορούσε να μοιάζει παράταιρος ή τουλάχιστον μη λειτουργικός σε κάποιο μικρότερο χώρο, θα μπορούσε όμως να διορθωθεί, αν για παράδειγμα ένας καθρέφτης έδινε την ψευδαίσθηση ενός μεγαλύτερου βάθους χώρου. Αλλά ας μην το κάνουμε τόσο πολύπλοκο. Στη διακόσμηση αυτό που μετράει περισσότερο είναι οι αναλογίες του χώρου και των επίπλων. Υπάρχει μια οριακή γραμμή, που καλό θα ήταν να μην ξεπεραστεί. Η γραμμή όμως αυτή επηρεάζεται τόσο από το σχήμα του χώρου, από τον φωτισμού, από τη διαρρύθμιση των υπόλοιπων επίπλων που μοιράζονται τον χώρο, από τα σημεία πρόσβασης του χώρου… Και η λίστα μπορεί να συνεχιστεί για πολύ ακόμη. Αυτό όμως που θα πρέπει να υπολογίζετε είναι πόσο χώρο απαιτεί ένα έπιπλο για να είναι απολύτως λειτουργικό σε κάθε του χρήση.
2. Έχει πολλά έπιπλα, άρα είναι “ζεστό”
Μερικοί το προτιμούν κρύο -αυτός ήταν ο τίτλος από μια κωμωδία του ελληνικού κινηματογράφου το 1963, κι αυτό είναι που θα μπορούσε κάποιος να απαντήσει σε αυτή τη σκέψη. Τα πολλά ή τα λίγα έπιπλα δεν καθορίζουν αναγκαστικά και την αίσθηση που μας δίνει ο χώρος. Ή μάλλον, ας το πάρουμε ανάποδα: Τα πολλά έπιπλα μπορούν να δημιουργήσουν είτε την εικόνα ενός “πνιγμένου” χώρου, είτε να τον καταστήσουν πρακτικά δυσλειτουργικό. Τα λίγα έπιπλα, από την άλλη, δεν σημαίνει ότι θα κάνουν τον χώρο να μοιάζει μεγαλύτερος στα μάτια κάποιου που τον επισκέπτεται. Στην πραγματικότητα, τα λίγα έπιπλα μπορούν να δώσουν την εικόνα ενός αφιλόξενου χώρου. Όμως, κι αυτό που μόλις τώρα διαβάσετε υπάρχει περίπτωση να μην ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί ο χώρος καθορίζεται από τη συνολική εικόνα. Το σημαντικό είναι να δένουν όλα τα “κομμάτια του παζλ” μεταξύ τους.
3. “Θα βάλω αυτό δίπλα σε εκείνο και θα ταιριάζει με το άλλο…”
Ακούγεται τόσο φυσιολογικό, αλλά… Όχι, όχι και πάλι όχι! Το θέμα μας δεν είναι να δημιουργήσουμε μια αλυσίδα επίπλων με ένα …τραινάκι συνδέσεων. Ο καλύτερος τρόπος είναι να δημιουργήσουμε πρώτα από όλα ένα σημείο αναφοράς. Στο σαλόνι, για παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι το τζάκι, ή ακόμη και η πηγή φωτισμού (φυσική και τεχνητή), στην τραπεζαρία αντίστοιχα το κέντρο μεταξύ των σημείων πρόσβασης, ή το όμορφα τοποθετημένο χαλί, στην κρεβατοκάμαρα με απόλυτη ασφάλεια θα μπορούσε να είναι το κρεβάτι. Υπάρχουν πρακτικές λύσεις για τη δημιουργία ενός σημείου αναφοράς. Δεν χρειάζεται να είναι κάτι πολύπλοκο, όπως για παράδειγμα ο συνδυασμός του φωτισμού με ένα χαρακτηριστικό έργο τέχνης. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση, δεν θα μπορούσαμε να σας αποτρέψουμε από το να το τολμήσετε, γιατί το αποτέλεσμα μπορεί να σας δικαιώσει και με το παραπάνω.
4. Κάτι δεν δένει με τους πίνακες
Και δεν μιλούμε εδώ για το προφανές, δηλαδή για τη θεματική και την τεχνοτροπία του έργου τέχνης. Αυτό είναι το πιο εύκολο στην όλη υπόθεση: Μοντέρνο στο μοντέρνο, κλασσικό στο κλασσικό. Η ανάμειξη των στυλ, χωρίς άλλη υποστήριξη από την περιβάλλουσα διακόσμηση, θα μπορούσε προφανώς να καταστήσει το έργο τέχνης ξένο με τον χώρο. Εδώ καλό θα ήταν να μιλήσουμε για το σημείο τοποθέτησης ενός πίνακα, ενός έργου τέχνης γενικότερα. Η απόσταση από το πάτωμα είναι ένας σημαντικός παράγοντας, αλλά εδώ θα ακούσετε πολλές και διάφορες απόψεις για το ιδανικό ύψος. Από 1,45 έως 1,65, λένε οι ειδικοί. Καλό θα ήταν να το φέρετε όμως στα δικά σας αποκλειστικά μέτρα. Τοποθετήστε έναν πίνακα στο σημείο εκείνο που μπορείτε να το κοιτάξετε σε ευθεία. Χωρίς να σηκώσετε ή να κατεβάσετε το βλέμμα ή το κεφάλι. Δώστε του έτσι την αίσθηση της άμεσης προσβασιμότητας και τονίστε την παρουσία του με μια πηγή φωτός που εστιάζει σε αυτόν. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε και με όλα τα αντικείμενα τέχνης γενικότερα. Δεν θα πρέπει να τα “αποξενώνετε” από τα υπόλοιπα συστατικά του χώρου. Δώστε τους υπόσταση και λόγο ύπαρξης. Τονίστε την παρουσία τους με τον διάκοσμο και με την πηγή φωτισμού και απολαύστε τα ως μέρος της διακόσμησης και όχι ως ένα “ξένο τρόπαιο”.
5. “Θα στρώσω ένα χαλάκι εδώ στο κενό, κι είναι εντάξει”
Το χαλί συνήθως πιστεύουμε πως είναι ένα μέσο για να ζεστάνουμε τον χώρο μας, και αυτό είναι όλο. Άντε, ίσως και στην καλύτερη περίπτωση ότι θα πρέπει τουλάχιστον να δένει αισθητικά και με τις κουρτίνες. Η αλήθεια όμως είναι ότι ένα χαλί, ακόμη και κατά την πιθανή απουσία του τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι ένας μεγάλος ρυθμιστής της θέσης των επίπλων. Όχι μία, ούτε δύο, αλλά τρεις είναι οι βασικές τεχνικές οι οποίες καθορίζουν τη θέση των επίπλων με γνώμονα το ίδιο το χαλί. Η πρώτη λέει “όλα γύρω από το χαλί”: Σε μια απόσταση ίση από την κάθε πλευρά, τα έπιπλα περιστοιχίζουν το χαλί, αφήνοντας ένα μικρό κενό. Στο κέντρο των αποστάσεων, στη μέση πρακτικά του χαλιού, αν για παράδειγμα είναι καναπέδες και πολυθρόνες σαλονιού που το περιστοιχίζουν, θα μπορούσε να βρίσκεται το τραπεζάκι. Η δεύτερη τάση έχει να κάνει περισσότερο με μεγάλα χαλιά ή μικρότερους χώρους και υπαγορεύει ότι η θέση όλων των …τετράποδων επίπλων θα πρέπει να καθορίζεται ως “τα δύο εμπρός πόδια επάνω στο χαλί”. Προσωπικά, αλλά και γενικότερα, αυτό θα πρέπει να είναι πολύ κουραστικό για τους ανθρώπους που πάσχουμε από OCD, καθώς η τελειομανία μας θα μας αναγκάσει να βρεθούμε με τη μεζούρα στο χέρι και να μετράμε αποστάσεις. Η τελευταία τάση είναι αυτή που μας κάνει να δημιουργούμε “νησίδες επίπλων” πάνω στο χαλί. Όλα τα έπιπλα στοιχίζονται στις διαστάσεις του χαλιού κι έτσι μοιάζουν να επιπλέουν στον χώρο. Αυτή είναι μια πρακτική λύση τόσο για μεγάλους, όσο και μικρούς χώρους, αλλά σίγουρα απαιτείται μεγάλη προσοχή στην επιλογή των διαστάσεων των χαλιών και στις αναλογίες με τον χώρο τοποθέτησης τους.
6. “Αυτό είναι το χρώμα, αυτά θα είναι τα έπιπλα”
Προφανώς και το χρώμα των τοίχων έχει άμεση συνάφεια με την επιλογή των επίπλων, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας. Το πρόβλημα είναι στη σειρά με την οποία γίνεται η επιλογή. Μπορεί να μας αρέσει εξαιρετικά να επιλέγουμε το χρώμα των τοίχων, αλλά θα πρέπει πρώτα να ξεκινήσουμε από τα πιο χρηστικά συστατικά του χώρου. Όπως για παράδειγμα, από τα έπιπλα. Θα ήταν κρίμα να επιλέγατε την τέλεια σύνθεση καθιστικού, αλλά …για άλλο χρώμα σαλονιού. Επιλέξτε τα στοιχεία του δωματίου και έπειτα προχωρήστε στα συμπληρωματικά στοιχεία αισθητικής. Κι όσο κι αν μπορεί να μη με συμπαθείτε που χαρακτήρισα το χρώμα των τοίχων “συμπληρωματικό”, τόσο θα πρέπει να καταλάβουμε πως στη διακόσμηση αυτή είναι η ουσιαστική λειτουργία του: Να συμπληρώνει το ύφος και την αισθητική του χώρου, τονίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Πώς αλλιώς θα μπορούσαμε να τονίσουμε τα χαρακτηριστικά, αν πρώτα δεν τα έχουμε καθορίσει;
6+1 Όταν ακούμε φως, κοιτάμε στο ταβάνι
Προφανώς και η καλύτερη και ανεμπόδιστη πηγή τεχνητού φωτός είναι αυτή που βρίσκεται ψηλά. Όμως αυτό δεν νομίζετε πως δημιουργεί μια μονοτονία στον χώρο; Ποιό το νόημα να υπάρχει μόνο κάθετο φως και κάθετες σκιές; Αυτή είναι μόνο η λειτουργικότητα και όχι η συμμετοχή του στη διακόσμηση. (Εντάξει, την καλαισθησία ενός υπέροχου φωτιστικού οροφής, μπορώ να τη συνυπολογίσω, και μάλιστα στα σημαντικά στοιχεία, αλλά και πάλι…) Υπάρχει κάτι εξαιρετικά σημαντικό σε σχέση με το φως: Τα επίπεδα που μπορεί να δημιουργήσει. Τα επίπεδα φωτισμού μπορούν να τονίσουν, όπως είδαμε, έναν πίνακα, ένα έργο τέχνης, ή γενικότερα ένα σημείο ενδιαφέροντος. Ακόμη, οι δεύτερες γραμμές φωτισμού μπορούν να δημιουργήσουν το εφέ του βάθους διαφορετικών επιπέδων, ενώ οι σκιές μπορούν να κατευθύνουν το βλέμμα στο σωστό σημείο εστίασης και απόλαυσης της αισθητικής του χώρου. Δώστε μια άλλη όψη και διεγείρετε την απόλαυση της διακόσμησης και της διαρρύθμιση του χώρου με κάτι τόσο απλό, κι όμως τόσο σύνθετο στο αποτέλεσμά του.
Ακόμη κι αν χωράει πολλή συζήτηση στο τί μπορεί κάποιος να θεωρήσει ως λάθη και τί ιδιαιτερότητες στην αντίληψη της αισθητικής, το μόνο σίγουρο είναι πως κάποια μικρά ή μεγάλα λάθη, που θα μπορούσαν να αλλοιώσουν την αισθητική πληρότητα του τελικού αποτελέσματος, ενώ θα μπορούν πολύ εύκολα να αποφευχθούν, αν προσέξουμε τους βασικούς άξονες της σωστής διαρρύθμισης, κι αν βάλουμε τις σωστές προτεραιότητες σε πρώτο πλάνο, σχεδιάζοντας με προσοχή τα επόμενα βήματα. Γιατί κι η διακόσμηση είναι σαν τη ζωή μας: Πάντα εμείς είμαστε που θα έχουμε τον πρώτο ρόλο._